Ngày 22/7/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật (sau đây gọi là Quyết định 25/2021/QĐ-TTg), thay thế Quyết định số 619/QĐ-TTg ngày 08/5/2017 ban hành quy định về xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật (sau đây gọi là Quyết định 619/QĐ-TTg). Quyết định có những nội dung đáng chú ý sau:
Thứ nhất, về tiêu chí xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, Quyết định 25/2021/QĐ-TTg quy định 05 tiêu chí với 20 chỉ tiêu, cụ thể: Tiêu chí 1: Ban hành văn bản theo thẩm quyền để tổ chức và bảo đảm thi hành Hiến pháp và pháp luật trên địa bàn (02 chỉ tiêu); tiêu chí 2: tiếp cận thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật (06 chỉ tiêu); tiêu chí 3: Hòa giải ở cơ sở, trợ giúp pháp lý (03 chỉ tiêu); tiêu chí 4: Thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn (5 chỉ tiêu); tiêu chí 5: tổ chức tiếp công dân, tiếp nhận, giải quyết kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo, thủ tục hành chính; bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội (04 chỉ tiêu). Tổng số điểm tối đa của các tiêu chí xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật là 100 điểm. Bộ Tư pháp hướng dẫn nội dung, điểm số và cách tính điểm các tiêu chí, chỉ tiêu.
So với Quyết định 619/QĐ-TTg, bộ tiêu chí đã được lược bỏ 08 chỉ tiêu trùng lắp, không thuộc trách nhiệm của chính quyền cấp xã; 16 chỉ tiêu được kế thừa nhưng có sự chỉnh sửa để phù hợp, khả thi, đề cao tính đầy đủ, kịp thời, đúng quy định trong thực hiện trách nhiệm của chính quyền cấp xã; đồng thời bổ sung mới 04 chỉ tiêu theo hướng chú trọng tới công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý, sự gương mẫu của cán bộ, công chức trong thực thi công vụ và chấp hành pháp luật, bảo đảm an toàn về an ninh, trật tự…nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho người dân trong việc tiếp cận với pháp luật và các quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
Thứ 2, về điều kiện công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, Quyết định 25/2021/QĐ-TTg quy định xã, phường, thị trấn được công nhận đạt chuẩn tiếp cận pháp luật khi có đủ các điều kiện sau đây: Tổng số điểm của các tiêu chí đạt từ 80 điểm trở lên; tổng số điểm của từng tiêu chí đạt từ 50% số điểm tối đa trở lên; trong năm đánh giá, không có cán bộ, công chức là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) bị xử lý kỷ luật hành chính do vi phạm pháp luật trong thi hành công vụ hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Như vậy, so với Quyết định 619/QĐ-TTg, Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg chỉ quy định tổng số điểm các tiêu chí đạt 80 điểm trở lên, không phân biệt xã loại I, loại II, loại III; Quyết định 25/2021/QĐ-TTg chỉ quy định trong năm đánh giá, không có cán bộ, công chức là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền cấp xã bị xử lý kỷ luật hành chính do vi phạm pháp luật trong thi hành công vụ hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự (Quyết định 619/QĐ-TTg quy định trong năm đánh giá không có cán bộ, công chức cấp xã bị xử lý kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo trở lên do vi phạm pháp luật trong thực thi công vụ hoặc phải bồi thường thiệt hại do hành vi công vụ trái pháp luật gây ra); đồng thời bỏ điều kiện về kết quả đánh giá sự hài lòng của tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện thủ tục hành chính tại cấp xã.
Thứ 3, về trình tự, thủ tục đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg quy định thời hạn thực hiện đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo hướng tăng cho cả cấp xã và cấp huyện, phù hợp với yêu cầu và nhiệm vụ được giao của từng cấp.
Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2022. Việc tổ chức đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2021 tiếp tục thực hiện theo Quyết định số 619/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ./.
Thu Hiệp
